سازه های گلخانه ای
گلخانهها در اشکال و اندازههای مختلف، مناسب برای مناطق مختلف آب و هوایی غالب در جهان در دسترس هستند. هر منطقه نیازمند انواع سازه گلخانه برای ارائه شرایط مطلوب آب و هوایی برای رشد گیاهان است. نوع عایق حرارتی و شکل ظاهری گلخانه، برخی از معیارهای توسعه گلخانه است. هر کدام از سازهها میتوانند با توجه به شرایط اقلیمی محیط انتخاب شوند و در نهایت با استفاده از اتوماسیون گلخانه شرایط خوبی را برای رشد گیاهان مختلف به وجود آورند.
برای نمونه برای محیطهای سردسیری با ریزش برف از گلخانههای هشتی شکل ( در ادامه توضیحات این سازه ها ارائه شده است) استفاده میکنند تا موقع ریزش برف موجب سر خوردن برف شود و عملا برفی بر روی سقف باقی نماند و یا گلخانههای با سقف کمان برای مکانهایی با سرعت باد زیاد طراحی میشود که معمولا در ایران از این نوع گلخانه استفاده میشود.
برای بررسی سازه های گلخانه باید به این نکته دقت داشته باشیم که گلخانه یک واحد تولیدی و تجاری ، علمی و صنعتی است و نباید به چشم یک واحد کشاورزی سنتی به آن نگاه گرد.
جهت سرمایه گذاری در هر کار و صنعت تجاری، انجام مطالعات اقتصادی و فنی و داشتن تجارب علمی و فنیبرای موفقیت در آن کسب و کارامری اجتناب ناپذیر است و یا اگر تخصص و تجربه و علم در صنعتی نداریم ( علی الخصوص صنعت گلخانه ) میبایست حتما از شرکتهای فعال و متخصص کمک گرفت تا اولا ریسک شکست را پایین آورد و ثانیا تولید در واحد سطح را افزایش داد.
انواع سازه های گلخانه به طور کلی به چند روش دسته بندی میشوند :
- با توجه به کاربرد آن ها
- با توجه به شکل و ساختار ظاهری سازه گلخانه
- بر اساس نوع پوشش
- بر اساس نوع تولید
انواع سازه های گلخانه های پرکاربرد صنعت
- گلخانه های اسپانیایی
- گلخانه های شیشه ای
- گلخانه های ایرانی
- گلخانه های تونلی
از انواع دیگر گلخانه که در این مقاله به معرفی آنها میپردازیم می توان به سازه های با سقف هشتی، سقف کمان و دندان اره ای اشاره کرد.
معرفی انواع سازه های گلخانه ای
-
گلخانه اسپانیایی
این سازه ها با توجه به قطعات و پروفیلها و… به کاربرده شده در سازه گلخانه ، به دو دسته گلخانه های اسپانیایی و طرح اسپانیایی دسته بندی میشوند که قابلیت اجرا با پوشش هایی همچون پلاستیک ، پلی کربنات و ورقهای فلزی و … را دارند.
از مزایای این نوع سازه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حذف قطرات ناشی از تقطیر رطوبت داخل گلخانه (گاتیک بودن و عدم سیم کشی)
- استفاده بهینه از نور خورشید
- تهویه بسیار مناسب
- استحکام و زیبایی
- کنترل اقلیم راحت تر( حجم هوای بیشتر کمک میکند تا کاهش و افزایش دما کندتر صورت گیرد و تنش کمتری به گیاه وارد شود)
- کم کردن سطح برف نشین سازه در سرتاج و امکان تبدیل گلخانه به چند واحد مجزا جهت کشتهای مختلف
- قابلیت اجرا دریچه در سرتاج جهت تهویه بهتر و هم چنین در دیواره های جانبی
- مناسب برای هر دو اقلیم های سرد و گرم
- و همچنین قیمت تمام شده بسیار مناسبتر از نمونه های وارداتی
-
گلخانه های شیشه ای
گلخانه شیشه ای از پر هزینه ترین گلخانه های صنعتی محسوب می شوند اما در عین حال از مقاوم ترین نوع سازه های گلخانه نیز میباشند. از ویژگی های این سازه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- یکپارچه ، با قابلیت بالای عبور نور و حرارت ( این دو خصوصیت را هم میتوان از محاسن و هم از معایب گلخانه هایی با پوشش شیشه برشمرد )
- طول عمر بالا
- قابلیت نصب انواع تجهیزات
- در مناطق سردسیر و کم نور دارای کارایی بالایی میباشند .
- شیشه های این گلخانه ها به صورت ساده ، سکوریت ، تک جداره ، دو جداره و پراکنشی عرضه و به انتخاب مشتری ، جایگذاری و اجرا می شوند ( شیشه مورد استفاده در گلخانه ها از نوع حرارتی (Tempered glass) به دلیل استحکام بالاتر میباشد ) که این شیشه ها با نوارهای epdm و یا با چسبهای مخصوص ، آبندی می شوند.
- گلخانه شیشه ای به چند صورت VENLO ، WIDE SPAN ، و Gear saw قابل تولید و اجرا هستند.
- مقاوم در برابر بادهای شدید و بارش برف می باشد.
- ابعاد استاندارد این نوع سازه های گلخانه ۸ متر می باشد.
- ارتفاع آنها تا زیر ناودان ۴ متر، ۴٫۵ متر و ۵٫۵ متر می باشد.
- ارتفاع نهایی سازه ( ارتفاع سرتاج ) نیز ۵٫۵۰ متر، ۶ متر و ۶٫۳۰ متر است.
-
سازه گلخانه های ایرانی
سازه های گلخانه ایرانی در سه نوع تیپ A، تیپ B و تیپ C دسته بندی می شوند.
-
گلخانه ایرانی تیپ A سیرکولار:
گلخانه ایرانی تیپ A دارای چهار نوع شبکه بندی در دستکها و پلها میباشند: ساده، ساده دستکدار، پیشرفته و پیشرفته دستکدار با اسکلت سیرکولار (قوس کمان حدودا نیم دایره) ، مولتی اسپن (به صورت چند دهانه ای) و پرتابل، که با عرضهای ۸ و ۸/۵ و ۹ و ارتفاع ۴/۸۰ متر قابلیت تولید و اجرا دارد. این گلخانه ها از مقاومت کمتری نسبت به سایر گلخانه های صنعتی هستند.
-
گلخانه ایرانی تیپ B :
دارای چهار نوع شبکه بندی در دستکها و پلها میباشند: ساده، ساده دستکدار، پیشرفته و پیشرفته می باشد. دستکدار با اسکلت سیرکولار (قوس کمان حدودا نیم دایره) ، مولتی اسپن (به صورت چند دهانه ای) و پرتابل، که با عرضهای ۸ و۸/۵ و ۹ و ارتفاع ۵ متر قابلیت تولید و اجرا دارد. مقاومت سازهها نسبت به باد تا ۷۰ کیلومتر و نسبت به بارهای زنده تا ۳۰ kg/m2 است . مقاومت این سازهها مشروط به روشن بودن سیستم حرارتی و بسته بودن دریچه هاست. در تیپ B گلخانه های ایرانی ستونها از جنس پروفیل گالوانیزه گرم ۷۰*۷۰ و ۶۰*۶۰ به فاصله ۳ متر از یکدیگر و ارتفاع ۴ متر ،
-
گلخانه ایرانی تیپ C :
سازه گلخانه ایرانی تیپ C در دو سبک گاتیک و سیرکولار با اسکلت مولتی اسپن و پرتابل از سایر گلخانه های ایرانی، مقاومتر و با ارتفاع بلندتر و تهویه بهتری طراحی شده است که با عرضهای ۸ و ۸/۵ و ۹ و ارتفاع ۶ متر قابلیت تولید و اجرا دارد.
اسکلت این گلخانهها از مقاومت مناسبی برخوردارند البته میزان آن کمتر از حالتیست که متناسب منطقه و توسط نرمافزار محاسبه و طراحی میشود، این مقاومت نسبت به بار باد و برف، مانند اکثر گلخانههای کشور بدون محاسبه نسبت به منطقه طراحی میشوند، که این امر موجب قیمت مناسبتر و البته وابستگی مقاومت سازه گلخانه به میزان گرمایش و… فضای گلخانه میشود.
-
سازه گلخانه تونلی (کوانست)
از دیگر انواع سازه های گلخانه میتوان به گلخانه تونلی اشاره کرد این سازه ها در ابعاد تقریبی ۶ الی ۱۲ متر در عرض و ۲ الی ۴ در ارتفاع، بنا به محصول مورد نظر، اقلیم و توپوگرافی منطقه و… طراحی میگردد.
گلخانههای تونلی بیشتر برای کشت آلوءورا ، گلهای آپارتمانی و فصلی و دائمی ، گیاهان دارویی و از این قبیل ، استفاده میگردند ولی با توجه به قیمت تمام شده پایین این سازه ها ، صیفی جات با کشت خاکی نیز ( البته با ارتفاع مناسب ) کشت میگردد .
گلخانه تونلی به دلیل کوچکتر بودن ابعاد گلخانه نسبت به سایر گلخانهها سریعتر گرم میشود و مصرف سوخت کمتری دارد و همچنین با تهویه سریعتر انجام میشود.
از انواع سازه های گلخانه های تونلی میتوان به : کوآنست ، کوآنست پایه دار ، تونلی پیوسته، قوس گاتیک، گاتیک پایهدار و کوانست طرح چین، اشاره کرد. در این سازهها جنس ، ضخامت لولههای به کار برده شده ، طراحی و نوع شبکه دستک و پلها در طراحی ها مورد توجه قرار میگیرند.
-
سازه گلخانه با سقف هشتی
سقف استاندارد یا هشتی یکی از قدیمیترین سازههای مورد استفاده در کشت محصولات زراعی است. شیب سقف با توجه به تابش و بارش بار متغیر است (معمولا بین ۱۵ تا ۳۵ درجه متفاوت است). ابعاد عرض ۶-۱۲ متر است (حتی بالاتر) برای طول متغیر. ارتفاع محدوده جانبی بین ۲.۰ m تا ۲.۵ متر و ۳.۰ متر تا ۳.۵ متر. تهویه این گلخانهها در یک ردیف بدون مشکل میباشد.
مزایای سازه گلخانه با سقف هشتی:
• ساخت پیچیدگی کم و متوسط.
• استفاده از مواد ارزان قیمت بسته به منطقه (قطبهای اکالیپتوس و چوب، کاج، و غیره)
• تهویه جانبی و پنجرههای سقف آسان است.
• مناسب برای هر دو پوشش مواد انعطافپذیر و سفت و سخت.
• امکانات برای تخلیه آب باران و برف طراحی شده است.
-
سازه گلخانه با سقف کمان
استفاده از این نوع گلخانه به علت قابلیت بیشتر آن برای کنترل میکرو آلودگی، مقاومت آن در برابر بادهای زیاد و نصب سریع با ساختارهای پیش ساخته است. ستونها در این سازهها با فواصل ۳ یا ۵ متر از یکدیگر قرار میگیرند و توسط لولهها که به صورت قوص ایجاد شدهاند به یکدیگر متصل میشوند. حداقل ارتفاع ۳.۵ متر و حداکثر ارتفاع میتواند نسبت به شرایط تا ۱۲ متر نیز ساخته شود.
از مزایای و معایب این سازهها میتوان به پارامترهای زیر اشاره نمود:
• انتقال عالی نور خورشید
• حجم هوای داخلی زیاد.
• مقاومت خوب در برابر باد.
• فضای داخلی کاملا بهینه که امکان جابجایی آسان، خاک برداری مکانیکی، رانندگی محصول و غیره را فراهم میکند.
• ساخت پیچیدگیهای متوسط تا کم (به علت دسترسی به عناصر پیش ساخته)
وبلاگ ارگ سبز پارتیکان : argesabz.blog.ir ، نویسنده: آوین نت